Nieuwe kanalen, nieuwe kansen!
De verhoudingen tussen retail en foodservice zijn door COVID-19 behoorlijk op zijn kop gezet. Wat is fundamenteel veranderd als het stof is gaan liggen? Welke rol gaan nieuwe of potentiële toetreders innemen? Tijdens de bijeenkomst van ons Trema Foodnetwerk op 9 september 2021 stond het thema ‘nieuwe kanalen, nieuwe kansen’ centraal. Deze sessie heeft Marketing4Results afgetrapt met een korte inleiding over wat ons het afgelopen jaar is opgevallen. In deze blog vind je de voorbeelden die tijdens deze inleiding zijn gedeeld met onze Trema-leden.
Blurring
We beginnen op relatief bekend, maar groeiend terrein met wat voorbeelden van blurring tussen retail en foodservice.
SPAR CITY & Tosti Club
Zo heeft SPAR eind oktober 2020 een meerderheidsbelang in The Tosti Club genomen. The Tosti Club had op het moment van overname 11 vestingen in steden als Rotterdam, Breda en Nijmegen. Met de overname breidt SPAR zijn marktaandeel in foodservice aanzienlijk uit. Volgens CEO John van de Ent is de aankoop van The Tosti Club een ‘logische stap’ om te versnellen op foodservice-activiteiten en het gemak-concept in SPAR-vestigingen nog meer te laden. Bovendien vindt hij tosti’s een typisch Nederlands product, wat wat hem betreft uitgroeit tot één van SPAR’s ‘signature products, net zoals de rookworst dat is voor de Hema.
In juli verscheen in het nieuws dat SPAR The Tosti Club Nijmegen omgebouwd heeft tot Spar City: een foodservice-outlet waar retail aan toegevoegd wordt.
STACH
Eind maart 2021 is STACH Food gestart met een eigen bezorg-app.
Het bedrijf ziet dat coffee delivery in steden als Shanghai, New York en Londen een onderdeel is geworden van het dagelijks leven en vraagt zich af of dat in Nederland ook het geval is. Daarom wil de formule die service ook hier gaan aanbieden als experiment. Vanaf twee locaties is daarom gestart met het bezorgen van warme baristakoffie binnen tien minuten. De bezorging wordt verzorgd met herkenbare roze scooters, zodat iedereen ziet dat het bedrijf gestart is met bezorgen.
Na deze proef is 2 maanden later delivery & pickup vanuit álle STACH-winkels in Amsterdam mogelijk. Bij delivery gaat het van Chia Pudding tot Flatbread pumpkin, van bulgur salades tot cheesecake en volledige currys tot mini snacks mix met bubbles.
Albert Heijn Konincks
Een ander voorbeeld van brancheverbreding is Albert Heijn Konincks. Zij openden op 1 juli restaurant Left boven hun supermarkt in Utrecht. Er wordt gekookt met overgebleven groente, fruit en brood uit de supermarkt. De ondernemer zegt hiermee in te spelen op trends als blurring, het tegengaan van voedselverspilling en de populariteit van buiten de deur eten.
Foodmaker & Delhaize
Het inniger worden van kruisverbanden tussen foodservice en foodretail zie je ook in de versterking van de samenwerking tussen maaltijd- en saladebarconcept Foodmaker met supermarktpartner Delhaize. Foodmaker wordt mede gedragen door de bekende Vlaamse televisiekok Jeroen Meurs, maar ceo en oprichter is Lieven Vanlommel.
Bij dit concept dat in 2004 is ontstaan, worden verse producten van het land verwerkt in gerechten en salades die in eigen restaurants/takeaways worden verkocht. Foodmaker heeft nu dertien eigen restaurants: in Parijs, Rotterdam, Den Haag en de rest in België. Een grote doorbraak bleef echter uit; de groei stagneert al enkele jaren.
Nu is Delhaize masterfranchiser van het foodserviceconcept geworden. De supermarkten van Delhaize hadden al Foodmaker-producten in hun schappen liggen en tientallen Foodmaker-saladebars. De Belgische grootgrutter gaat nu meer Foodmaker-saladebars op de winkelvloer toevoegen en ook de bestaande restaurants/takeaways exploiteren. Nog dit jaar wil Delhaize drie nieuwe restaurants openen. Vanaf 2022 moeten er vijf Foodmakers jaarlijks aan het arsenaal worden toegevoegd. Hieronder bevinden zich enkele kantoorlocaties waar Foodmaker als bedrijfsrestaurant zijn intrede doet. Onder de hoede van Delhaize moet Foodmaker zich bovendien intensiever gaan bezighouden met bezorging aan zowel particulieren als de bedrijfsmarkt.
Eerder al werd bekend dat Appèl, de cateraar uit ’s-Hertogenbosch, gaat samenwerken met Foodmaker. Door deze unieke samenwerking is Appèl de enige partij die Foodmaker in Nederland naar de onderwijs-/ werkomgeving brengt.
Samenwerkingen in foodservice
Daarnaast zijn er in 2020 en 2021 allerlei samenwerkingen in foodservice ontstaan.
Happy Italy onderdeel van RCE (Restaurant Company Europe)
Happy Italy heeft in juli 2021 een akkoord bereikt met Restaurant Company Europe (RCE). Van deze restaurantgroep maken formules als Loetje, Beers & Barrels en Stan&Co al onderdeel uit. De samenwerking moet er voor zorgen dat Happy Italy, bekend als The Fast Italian, een leidende internationale restaurantketen wordt.
Met de 75 restaurants van Happy Italy is RCE in één keer de grootste horecagroep in Nederland. De reden voor oprichter Daniel de Blok van Happy Italy om bij RCE aan te sluiten: “Happy Italy heeft ongelooflijk veel potentie. Om versnelde internationale groei mogelijk te maken heb ik de keuze gemaakt om aan te sluiten bij RCE. Er is veel synergie tussen beide bedrijven en RCE heeft met Waterland een sterke financiële aandeelhouder.”
In de strategie van RCE is de belangrijkste pijler groei. Ze willen de komende vier jaar verdubbelen in aantal locaties en in omzet groeien naar 300 miljoen euro per jaar.
Tankpas voor maaltijden
Just Eat Takeaway, het moederbedrijf van Thuisbezorgd, komt met een soort tankpas voor maaltijden. Het is de eerste stap die het bedrijf offline zet – zonder tussenkomst van internet. Werkgevers kunnen hun werknemers de pas verstrekken, zodat zij daarmee in alle horeca waar je kunt pinnen, hun maaltijden kunnen afrekenen.
Hiervoor heeft Just Eat de handen ineengeslagen met het eveneens van origine Nederlandse betaalplatform Adyen. “De pas past helemaal in deze tijd, waarin mensen deels terug naar kantoor gaan en weer meer onderweg zijn”, zegt een woordvoerder van Just Eat. Werkgevers kunnen een tegoed op de zogenoemde Takeaway Pay Card zetten. Werknemers kunnen daarmee onderweg een broodje of bijvoorbeeld de zakelijke lunch afrekenen.
Eerder konden werkgevers hun werknemers al van tegoed voorzien zodat ze bestellingen konden plaatsen via Thuisbezorgd, maar dat betrof uitsluitend online bestellingen. Nu kan er ook in de horecazaken besteld en afgerekend worden via het bedrijf. Daardoor hoeven er geen bonnetjes meer gedeclareerd te worden bij de baas.
Fabrikanten
Ook bij diverse fabrikanten zien we dat zij nieuwe kansen vanuit nieuwe kanalen creëren om hun relevantie te behouden c.q. te vergroten.
Nestlé
Zo heeft Nestlé vorig jaar SimplyCook overgenomen, waarmee zij een nieuwe stap op de direct-to-consumermarkt zetten. SimplyCook is namelijk een Britse producent van receptboxen met recepten en de bijhorende “specifieke benodigdheden”, zoals kruiden en sauzen. Het bedrijf levert aan consumenten in het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Klanten moeten nog wel zelf de verse ingrediënten toevoegen. Hierdoor zijn de boxen ook geschikt om bij supermarkten te verkopen. Samen hopen de beide bedrijven SimplyCook ook buiten Groot-Brittannië te introduceren. Recent kocht Nestlé ook al de maaltijdboxleveranciers Mindful Chef en Tails.
Lay’s
Een ander experimenteel voorbeeld van direct-to-consumer komt van Lays die twee dagen een online pop-up restaurant in Amsterdam heeft gehad. Uber Eats bezorgt de zakken chips thuis bij de consument. Tijdens deze twee actiedagen werden alleen nieuwe soorten chips van Iconic Restaurant Flavours verkocht. De branded smaken van fastfoodketens zijn:
- crunchy chicken van KFC
- sticky sweet teriyaki van Subway
- cheesy margherita van Pizza Hut
Deze ontwikkeling van zogenaamde ‘dark shops’ is in opkomst. Fabrikanten tuigen alleen of gezamenlijk decentrale magazijntjes op dichtbij hun klanten, zodat ze die via online winkeltjes snel aan hun voordeur kunnen bedienen.
Unilever
Ook Unilever experimenteert met dergelijke dark shops via de Unox Stamppotkeuken. Consumenten kunnen online een stamppot bestellen met naar keuze een vlees of vegetarische rookworst, maar ook biedt deze keuken verschillende bijgerechten, desserts en dranken aan. Deliveroo en Uber Eats brengen deze maaltijden bij je thuis.
Maaltijdboxen
Een andere ontwikkeling die in dit rijtje natuurlijk niet mag ontbreken, is de ontwikkeling van maaltijdboxen. Veel chefs kunnen dat woord ondertussen niet meer horen en de hamvraag is natuurlijk in hoeverre dergelijke boxen in de toekomst blijven. Vooral door de hoeveelheid handelingen en de minimale bijverkoop van dranken blijft het een grote uitdaging om voldoende rendement te behalen.
AH XL
In coronatijd bood Albert Heijn vier weekenden lang bij acht verschillende filialen diners van lokale chef-koks in de koelvitrine aan. Het aanbod varieerde van Italiaans tot Indonesisch en de boxen voor twee personen bedroegen tussen de € 20 en € 40 voor 2 tot 3-gangen diners. Als het succesvol blijkt, geeft Albert Heijn er in de toekomst mogelijk een vervolg aan.
Jumbo
Jumbo bleef niet achter op het toneel van maaltijdboxen en bood in het Paasweekend een box voor een driegangendiner voor twee personen van tweesterrenchef Soenil Bahadoer aan.
Samenwerkingen in retail
Maar ook op andere manieren gingen supermarkten samenwerken.
Fusie Plus en Coop
Meest recent is natuurlijk het samengaan van Plus en Coop, waardoor de twee na grootste supermarkt van Nederland ontstaat. De twee willen samen de strijd aangaan met Albert Heijn en Jumbo. Schaalvergroting is in coronatijd nog belangrijker geworden. Volgens Dirk Mulder, sectoranalist retail bij ING zijn er een drietal belangrijke ontwikkelingen gaande. “De verschuiving naar digitaal winkelen, het distributieproces: hoe krijg ik boodschappen zo snel mogelijk bij de klant, en het toenemende belang van duurzaamheid. Daarin meegaan, vergt miljoeneninvesteringen. Wil je die kunnen opbrengen, dan moet je samenwerken.”
Jumbo en Makro
Jumbo en Makro bundelen vanaf juli hun krachten om zakelijke klanten van Jumbo beter te kunnen bedienen. Met de samenwerkingsovereenkomst worden ongeveer 1.000 artikelen uit het assortiment van Makro aan het zakelijke online winkelkanaal van Jumbo toegevoegd. Door deze uitbreiding zal Jumbo een ruimer en gericht assortiment aanbieden aan o.a. sportkantines, kleine horeca, MKB-ondernemingen en zorginstellingen en wordt daarmee in één klap totaalleverancier voor haar zakelijke klanten.
Het bedrijf speelt hiermee in op de behoefte aan grootverpakkingen, tegen lage prijzen en met een snelle levertijd. Anderzijds zorgt Makro door deze samenwerking dat zij zowel grote als kleine ondernemers kunnen bereiken via het online- en leveringssysteem van Jumbo.
Marqt en Uber Eats
In juni is Uber Eats gestart met het bezorgen van boodschappen van de supermarktketen Marqt. Hiermee is Marqt de eerste supermarkt die zich in Nederland aansluit bij Uber Eats voor het bezorgen van boodschappen. Je bestelling bij Marqt wordt binnen 30 minuten geleverd in Amsterdam en Heemstede. Het assortiment van Marqt op Uber Eats bestaat uit meer dan 500 van de best verkochte producten, waaronder dagelijkse boodschappen, maar ook borrelhappen, bier & wijn en verse maaltijden.
De producten van Marqt worden direct vers vanuit de winkels bezorgd op de gewenste locatie van de besteller. Thuis, op kantoor of in het park. Reden hiervoor is dat de grootste klantenkring van Marqt zich bevindt in binnenstedelijk gebied; we bezorgen daarom niet vanuit een centraal landelijk punt, maar direct en vers vanuit onze winkels.
Reden voor Uber Eats om deze samenwerking aan te gaan is om hun aanbod nog diverser te maken. Bezorgkosten zijn afhankelijk van de afstand. ‘Tussen de €0,29 en €2,99.’ Er is geen minimumbestelbedrag. Marqt zegt tevreden te zijn over de eerste resultaten.
Direct boodschappen doen vanaf foodblog
Online boodschappen doen is populairder dan ooit. Terwijl er afgelopen jaar nieuwe flitsdiensten lanceerden en een bedrijf als Picnic een continue wachtlijst heeft voor nieuwe klanten, zochten conventionele supermarkten ook naar nieuwe manieren om de online consument te bereiken. Daarom lanceerden Albert Heijn en Jumbo een directe bestelknop op verschillende foodblogs
Want, naast de opmars van online boodschappendiensten, steeg ook de populariteit van foodblogs en websites met recepten. Miljoenen mensen zoeken wekelijks hun culinaire inspiratie online. Corona heeft dat alleen maar versterkt. Men at meer thuis en met de sluitingen van de horeca ging er ook meer aandacht naar het koken. Foodblogs zagen hun verkeer met tientallen procenten toenemen,” stelt Kees Meershoek van Food Influencers United in een persbericht. Een logische stap dus, dat de twee supermarktgiganten een samenwerking aangaan met Food Influencers United. Meer dan 14 blogs hebben inmiddels een direct-bestellen-knop. De nieuwe service is gericht op ultiem gemak; online recepten worden verbonden aan online winkelmandjes.
SUPER-markt
In ‘s werelds eerste Super-markt vind je voor veel ‘gevestigde producten’ een beter alternatief. Ruim een derde van de CO2 uitstoot wordt gegenereerd door de huidige voedselsystemen. Met wat je dagelijks in je boodschappenmandje legt, heb je dus een enorme impact op een betere wereld. Daarvoor zijn initiatieven genoeg, maar hun impact op het schap wordt nog te vaak onderschat. Meer dan 45 onafhankelijke, Nederlandse voedingsmerken hebben de krachten gebundeld om te laten zien dat er een beter alternatief is voor veel “ouderwetse” producten in de huidige supermarktschappen. Denk aan fairchain koffie van Moyee, palmolievrije pindakaas van Mister Kitchen, bananenbrood van Sunt, zeewierchips van Seamore, ijs van gered fruit van Skoop. Albert Heijn is partner van deze Super-markt en meer dan vijftien merken zijn al verkrijgbaar bij Albert Heijn.
Flitsbezorging
Een ontwikkeling die natuurlijk in dit rijtje niet mag ontbreken, is die van flitsbezorging, waarmee je binnen 10 minuten je boodschappen in huis hebt.
Duitse Gorilla’s
De eerste partij die de Nederlandse bezorgmarkt kwam opschudden, was het Duitse Gorilla’s. Vanuit eigen mini-magazijnen leveren zij aan postcodes die binnen 10 minuten met de elektrische fiets te bereiken zijn. Dit zijn een soort kleine supermarkten die bevoorraad worden door eigen leveranciers en waar de bestellingen worden klaargezet om mee te geven aan de fietskoeriers, zogenaamde riders. Je kunt er het pak melk bestellen dat je vergeten bent, maar ook je weekboodschappen. Maar als je bijvoorbeeld in het park zit met je vrienden, kun je ook een gekoelde sixpack bier naar je toe laten komen.
Binnen een jaar na oprichting heeft het bedrijf vestigingen geopend in meer dan twaalf Europese steden. In korte tijd heeft Gorillas zich ook over Nederland verspreid. Bewoners van de binnenstad van Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Groningen, Haarlem, Leiden, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg en Utrecht kunnen gebruik maken van de app. Hierin vind je ruim 2.000 essentiële producten die binnen 10 minuten bij je bezorgd worden voor een bedrag van € 1,80. Vooral mensen tussen de 25 en 45 jaar, yuppen en jonge families met drukke levens maken gebruik van de app.
Gorillas noemt zichzelf een techbedrijf, omdat ze precies bijhouden wat iemand in zijn mandje stopt, op welke tijden en wat hij er weer uitgooit. Ze vinden dan ook dat traditionele supermarkten te lang hebben stilgestaan. Veel winkeliers zien de opmars van de boodschappendienst met lede ogen aan. De distributiecentra – in het begin met afgeplakte ruiten – in de binnensteden zouden niets toevoegen aan de gezelligheid van de winkelstraten.
Afgelopen december werd een investeringsronde afgesloten met 37 miljoen euro. In de ronde daarna haalde het bedrijf een bedrag op van 240 miljoen euro. Daarmee is Gorillas de eerste start-up in Europa die zo snel de status van ‘unicorn’ (een beginnend bedrijf met een marktwaardering van 1 miljard dollar) wist te behalen.
Turkse Getir
Getir is een flitsbezorger van boodschappen die in 2015 in Turkije is gestart. Recentelijk zijn ze ook in Amsterdam begonnen. Ook zij werken volgens het principe van diverse distributiecentra in en rond het centrum van Amsterdam die dienen als pick-up punt voor de ‘razendsnelle bezorgers’ die via de Getir app bestelde boodschappen thuis afleveren met e-scooters en e-bikes.
Deze flitsbezorger levert ruim 1.000 alledaagse supermarktproducten binnen enkele minuten, 7 dagen per week, dag en nacht en op dit moment zonder bezorgkosten. Het assortiment wordt de komende tijd uitgebreid, afgestemd op basis van het zoek- en bestelgedrag van de Nederlandse consument.
Getir begon in 2015 met flitsbezorgingen van boodschappen. Halverwege 2021 kondigde Getir een uitbreiding naar Zuid-Europa aan door de overname van boodschappenbezorger Blok. Hierdoor kan Getir zijn flitsbezorgservice nu ook aanbieden in Madrid, Barcelona en Milaan. Een Portugese opening staat op het moment van schrijven op de planning.
Duitse Flink
Het Duitse Flink is ook een flitsbezorger die eveneens in 2021 in Nederland is gestart om via hubs meer dan tweeduizend producten aan consumenten aan te bieden die door riders op elektrische fietsen worden bezorgd.
Hun bezorgkosten bedragen € 1,80 per bezorging.
Britse Zapp
Maar er is blijkbaar ruimte voor nóg meer aanbieders, want ook Zapp heeft zich gemeld in Amsterdam. De Britse start-up bezorgt dag en nacht meer dan 1.000 essentials in minuten naar je voordeur. Op de app staan 17 assortimentsgroepen waaronder veel instantgroepen, zoals ‘borrelen’, ‘tabak’ en ‘apotheek’. Klanten in Amsterdam betalen ‘eerlijke productprijzen’ en een bezorgfee van € 1,80. Bij bestellingen boven de € 30 is bezorging gratis. Alle voedseloverschotten worden gedoneerd aan Sorgbasis.
Zapp is begonnen in Londen en rolt vandaar uit naar de rest van Groot-Brittannië en Europa. De investeerders hebben hun basis in Silicon Valley. Maar ook Christopher North, de voormalige baas van Amazon UK behoort tot de club. Het bedrijf heeft een investeringsbudget van $100 miljoen.
Nog meer partijen staan te trappelen om een magazijn te openen in Amsterdam. Ook Cajou uit Frankrijk en het Britse trio Dija en Weezy noemen Nederland in hun Europese expansieplannen. Deze nieuwkomers kiezen veelal verweesde winkelpanden uit waarin de reguliere detailhandel geen brood meer ziet. Tot slot wil ook de Amerikaanse flitspionier GoPuff starten in Europa. Het bedrijf is fors groter dan de bestaande flitskoeriers Gorillas en Flink.
Technologische ontwikkelingen
Tot slot nog een paar voorbeelden uit het buitenland ter inspiratie over wat er op technologisch vlak gebeurt.
Walmart
Walmart gaat in 2021 gebruik maken van zelfrijdende vrachtwagens om leveringen te doen in twee Amerikaanse staten. Het bedrijf gelooft sterk in de toekomst van autonome voertuigen, vooral om in te zetten voor leveringen in de dun bevolkte staten in het zuiden van de VS. Na ruim een jaar testen, mogen de zelfrijdende vrachtwagens van Walmart in 2021 alleen de baan op.
De vrachtwagens leggen een vaste route van zo’n 3,5 kilometer tussen een magazijn en buurtsupermarkt in Arkansas af. Er komt ook nog een tweede route bij in de staat Louisiana, waar de zelfrijdende koelvrachtwagens tussen een supermarkt en een afhaallocatie voor onlinebestellingen heen en weer zullen rijden. Het wordt meteen een veel langere rit, van meer dan 30 kilometer. In eerste instantie zullen nog wel veiligheidsbestuurders meegaan.
Robomart
Een andere ontwikkeling is die van het bedrijf Robomart die in Amerika de eerste rijdende winkels op de weg heeft gebracht. De klant laat de winkel op wielen via de app voorrijden en deze is er vervolgens binnen 10 minuten. Via de app wordt de deur van de bus geopend waarna de klant zelf zijn boodschappen kan kiezen en de deur weer sluit met de app. De winkel checkt welke producten er zijn gepakt en het betreffende bedrag wordt automatisch afgeschreven van de betaalkaart die gekoppeld is aan de app.
Er zijn twee verschillende winkels, één met gezondheids- en verzorgingsproducten zoals shampoo en ibuprofen. Ook rijdt er een Snacks Robomart met onder meer chocola, chips, frisdrank en andere snacks rond. In de aankomende maanden komt daar nog een supermarkt-variant bij met verse en gekoelde producten. De busjes worden wel bestuurd door een chauffeur, maar de shopervaring van de consument is volledig geautomatiseerd. Er is dus geen interactie met de chauffeur en het is bijvoorbeeld niet mogelijk een fooi achter te laten. Robomart test al sinds 2018 met deze geautomatiseerde winkels.
