Co-creatie sessie 2: voedselverspilling in foodservice
Jaarlijks wordt wereldwijd maar liefst een derde van het geproduceerde voedsel verspild! In eigen land doen we het net iets beter, maar nog steeds verdwijnt een kwart van al het voedsel in de afvalbak. In de praktijk komt dat in Nederland op jaarbasis neer op gemiddeld 40 kilogram voedsel per persoon. Dat is niet alleen zonde, maar heeft ook een grote impact op de wereld om ons heen. Al dat eten wordt namelijk met zorg en energie verbouwd, vervoerd, verwerkt en verpakt.
Momenteel is een transitie gaande van conventioneel naar betekenisvol ondernemen. In het kader van het 15-jarig bestaan van Marketing4Results hebben we diverse co-creatie sessies georganiseerd over thema’s die een grote impact op de toekomst van onze foodservicemarkt hebben, waaronder voedselverspilling. Andere thema’s zijn true pricing, onderwijs, plasticreductie en inclusiviteit. Deze themasessies zijn voorafgegaan door een introductie over het creëren van bewustwording rondom duurzaam en betekenisvol ondernemen.
Op 25 juni 2021 heeft de themasessie omtrent voedselverspilling plaatsgevonden. Een thema dat speelt in alle schakels van de keten, van grond tot mond en van lopende band tot restaurant. Ieder individu heeft hier direct invloed op. Dit is veel bedrijven inmiddels ook niet meer ontgaan. De laatste tijd zien we dan ook veel initiatieven langskomen die inspelen op dit thema.
Initiatieven vanuit Nederlandse supermarkten
Van al het voedsel dat supermarkten aanbieden, komt 1,7% (in kilogram) niet bij de consument terecht. Dat komt met name door producten die van de groente-, fruit- en bakkerijafdeling worden weggegooid. Samen met het Centraal Bureau Levensmiddelen hebben de Nederlandse supermarkten daarom de doelstelling geformuleerd om in 2030 voedselverspilling te halveren ten opzichte van 2015.
Eén van de manieren hoe Albert Heijn dit gaat aanpakken is door te werken met het dynamisch afprijzen van de versproducten. Producten met een THT van vandaag worden aangeboden met een korting tot maximaal 70%. Op deze manier wordt het nog aantrekkelijker voor consumenten om eten te kopen dat anders verloren zou zijn gegaan.
Discountersupermarkt Lidl pakt het net even wat pragmatischer aan. Vorig jaar werd gestart met een experiment om voedselverspilling tegen te gaan binnen 24 van haar filialen. Producten die alleen op de dag zelf nog geconsumeerd konden worden, werden daarbij in een apart schap aangeboden voor 25 cent. Dit leidde gemiddeld tot een derde minder verspilling per filiaal. Inmiddels heeft Lidl dit initiatief op al haar vestigingen in Nederland doorgevoerd. Zo zijn producten als kaas, brood en melk voor een kwartje mee te nemen, terwijl vlees, vis en vegaproducten voor € 0,50 kunnen worden gekocht. Voor het afprijzen van groenten en fruit zocht Lidl de samenwerking met Too Good To Go op. Voor € 2,99 bestel je een box met twee kilo aan producten die anders weggegooid zouden worden.
Delhaize lanceert soeplijn om verspilling tegen te gaan
Belgische supermarktketen Delhaize lanceerde in februari 2021 een nieuwe lijn aan soepen onder de naam From waste to taste. De soepen worden gemaakt van groenteoverschotten die anders nooit de eettafel van de consument zouden bereiken. De soepen zijn 100% vers en bestaan volledig uit groenten die geteeld zijn in België. Op deze wijze wordt jaarlijks 90.000 kilo aan groenten een tweede kans geboden. Delhaize schat in om jaarlijks 225.000 liter van deze soep te gaan verkopen. Op dit moment worden er vijf smaken aangeboden: knolselderij, prei, witte kool, broccoli en tomaat met basilicum. Bij het aanbieden van de soepen wordt zoveel mogelijk het seizoen gevolgd, waarbij er bij succes nieuwe smaken gelanceerd zullen worden. De soep is te koop voor € 2,49 en wordt in een glazen fles aangeboden.
Boerschappen gaat samenwerking met InStock aan
Een andere manier waarop maaltijden worden aangeboden aan consumenten thuis, is via de Rescue Box die maaltijdboxleverancier Boerschappen en verspillingsplatform InStock hebben gelanceerd. Doel hiervan is om voedselverspilling bij de boer tegen te gaan. Deze samenwerking sluit goed aan bij de doelstelling van beide bedrijven. InStock bestaat sinds 2014 en heeft als doel om afzet te vinden voor onverkoopbare producten van de boer of producenten. Boerschappen, ook in 2014 opgericht, heeft als doel om voedselketens te verkorten en verduurzamen, waarbij de consument ook nog eens geholpen wordt om op een gemakkelijke wijze een gezondere levensstijl aan te nemen. De Rescue Box kost € 19,50 en daarvoor krijg je minimaal tien kilo aan groente en fruit. De box kan gratis opgehaald worden bij dertig pickup points in het land of thuis worden bezorgd.
Naast de supermarkt is ook de Nederlandse foodservicemarkt een belangrijke bron van voedselverspilling. Zo is de horeca volgens de Rabobank goed voor 14% van het eten dat in Nederland wordt weggegooid. De bank stelt dat het mogelijk moet zijn om jaarlijks 61 miljoen kilo voedselverspilling te vermijden. Dat zou 582 miljoen euro besparen. Welke initiatieven hebben wij de afgelopen tijd gezien die voedselverspilling willen verminderen of voorkomen in foodservice?
Vermaat gaat gevecht tegen voedselverspilling aan
Tijdens corona bleven bij producenten producten over doordat zij niet konden leveren aan onder andere horeca en catering. Uit de gesprekken die cateraar Vermaat had met hun toeleveranciers, bleek dat producenten wilden voorkomen dat hun producten verloren gaan, maar ze niet precies wisten hoe ze de producten alsnog bij mensen thuis konden krijgen. Dat was het moment waarop de handen ineen werden geslagen met Too Good To Go. Op 15 gesloten cateringlocaties zijn afhaalpunten gerealiseerd waar een zogenaamde Magic Box met bijvoorbeeld chocolade van Verkade, overgebleven tonijn van Fish Tales, vegetarische oesterzwam bitterballen van GRO, pizza’s van Van Tol en horeca koekjes van Farm Brothers opgehaald kan worden.
Daarnaast heeft Vermaat zich als partner aangesloten bij het initiatief van Buurtbuik. BuurtBuik redt voedsel van verspilling door eten op te halen bij horeca, supermarkten en groenteboeren en het te delen met buurtbewoners. Het eten wordt opgehaald en gemaakt door vrijwilligers en buurtgenoten en iedereen die wil is welkom om aan tafel aan te schuiven. Zo maken ze samen een betere buurt: buurtbewoners worden bij elkaar gebracht, helpen elkaar een handje en redden voedsel van de afvalbak. Vermaat gaat hierbij haar horecakennis inzetten om het initiatief nog succesvoller te maken.
Plantaardig voedsel tegen voedselverspilling
Livekindly Collective heeft als doel om van plantaardig eten de nieuwe norm te maken. Oud Unilever-topman Kees Kruythoff is sinds een jaar CEO en zegt in een interview met Change Inc.: “Als je eenmaal doorhebt wat er gebeurt, dat kippen puur worden gefokt om na 42 dagen geslacht te worden, dat 49 procent van de ontbossing van de amazone het gevolg is van het telen van soja om dieren mee te voeren, om die dierlijke ketens in stand te houden. Dan weet je dat de grootste voedselverspilling niet in het weggooien van eten zit, maar in het in stand houden van deze keten.”
In slechts één jaar tijd wist Livekindly Collective in drie investeringsrondes 535 miljoen dollar op te halen. Eind april 2021 werd bekend dat Livekindly en ProVeg een partnerschapsdeal hebben gesloten. Hierbij gaan zij gezamenlijk optrekken om bij zowel de landelijke als de Europese politiek de urgentie van eiwittransitie aan te kaarten. Volgens Kruyff is samenwerking namelijk cruciaal om zo snel mogelijk op grote schaal beweging te krijgen. In juni 2021 nam het collectief Dutch Weed Burger over. Eerder dit jaar nam het al vier andere merken over, waaronder The Fry Family Food Co, LikeMeat en Oumph!, die in meer dan 40 landen worden verkocht.
Eind 2019 hebben we vanuit onze Foodservice Denktank gevraagd wat beslissers vanuit de segmenten restaurants en cafetaria’s vinden van en doen op het gebied van voedselverspilling. De resultaten van deze inventarisatie vind je hier.
Rondom het thema voedselverspilling zijn ook diverse stichtingen opgericht. Wij delen in dit artikel informatie over 2 van deze stichtingen.
Stichting Samen Tegen Voedselverspilling: de helft minder verspillen
De helft minder voedselverspilling in 2030: dat is de ambitieuze doelstelling van Stichting Samen Tegen Voedselverspilling. Deze stichting is een coalitie van bedrijven, organisaties en kennisinstellingen om gezamenlijk dit doel te bereiken, waarmee zij Nederland koploper en wereldvoorbeeld willen maken op het realiseren 
van Sustainable Development Goal 12.3 (responsible consumption and production). Voedselverspilling is een te groot probleem om alleen te kunnen aanpakken. Daarom is samenwerking op alle vlakken noodzakelijk, van consument tot aan het bedrijfsleven. Inmiddels zijn er 90 stakeholders aangesloten om de eindstreep te kunnen bereiken, waaronder ABN-AMRO, Compass Group, Google, Horecava, McDonalds, Pepsico, Sligro, Unilever en diverse supermarktketens. Stichting Samen Tegen Voedselverspilling zet met name in op het creëren van bewustwording omtrent voedselverspilling bij consumenten en bedrijven én het bundelen van krachten en kennis om innovatieve oplossingen te ontwikkelen.
Verspilling is Verrukelijk: platform tegen voedselverspilling
Meer bewustwording en innovatieve oplossingen is natuurlijk één ding, maar er moet ook een plek zijn waar die producten hun weg naar de consument kunnen vinden. MVO Nederland richtte daarom het platform Verspilling is Verrukelijk op. Inmiddels zijn hier 25 ondernemers bij aangesloten die een oplossing hebben voor voedselverspilling. Denk bijvoorbeeld aan bedrijven als Gro Mushrooms die oesterzwammen kweken op koffiedik dat ze ophalen bij diverse foodservice locaties, InStock die zowel een eigen restaurant hebben als een eigen productenlijn met bier en granola en Sunt die bananen redt van de prullenbak door er bananenbrood van te maken.
Vervolgstap
Nadat de context over het thema ‘voedselverspilling’ middels bovenstaande voorbeelden is geschetst, heeft Gijs van Schoot van Too Good To Go, één van de toonaangevende bedrijven die vechten tegen voedselverspilling in Nederland, de inleiding van deze co-creatie sessie verzorgd. Vervolgens hebben de aanwezigen oplossingen bedacht, geselecteerd en uitgewerkt voor de volgende vraagstukken:
- Hoe kunnen we samenwerken om voedselverspilling in het begin van de keten te voorkomen of te minimaliseren bij de boer, producent en grossier?
- Hoe kunnen we voedselverspilling aan het eind van de keten voorkomen of minimaliseren van outlet tot consument?
De meer dan 150 aantal ideeën die zijn aangedragen vind je in dit document. De aantal ideeën die verder zijn uitgewerkt tot concrete(re) oplossingen komen in ons e-magazine dat we binnenkort gaan uitgeven.
Wil jij na het lezen van deze ideeën met één of meerdere ideeën aan de slag voor het bedrijf waar je werkt of een oplossing samen met een ander bedrijf in foodservice oppakken? Graag! Wat wij willen is dat er beweging ontstaat, ook al is het maar een heel klein beetje!
